Thiếu máu mãn tính ở chó: Nguyên nhân, triệu chứng và điều trị

Thiếu máu mãn tính ở chó có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau và do đó, cần phải khám sức khỏe toàn diện, lấy bệnh sử và một số xét nghiệm để chẩn đoán nguyên nhân cơ bản. Vì vậy, kế hoạch điều trị và tiên lượng có thể khác nhau tùy theo từng trường hợp. Trước tiên, hãy tìm hiểu bệnh thiếu máu mãn tính ở thú cưng là gì nhé.

Thiếu máu mãn tính là gì?

Chó bị thiếu máu sẽ có số lượng tế bào máu, thể tích tế bào và nồng độ huyết sắc tố rất thấp

Các tế bào hồng cầu được cấu tạo từ một loại protein được gọi là huyết sắc tố. Bên trong protein này có các nguyên tử sắt; những nguyên tử này có thể hấp thụ oxy. Và vì vậy, hồng cầu đóng vai trò quan trọng trong việc vận chuyển oxy và bài tiết carbon dioxide. Khi một chú chó được chẩn đoán mắc bệnh thiếu máu mãn tính, điều này cho thấy số lượng tế bào máu, thể tích tế bào và nồng độ huyết sắc tố có thể đang rất thấp.

Triệu chứng thiếu máu mãn tính ở chó

Nướu nhợt nhạt là một trong các dấu hiệu thiếu máu ở chó

Vì thiếu máu mãn tính là do nhiều yếu tố và có thể do khả năng mắc bệnh gây ra, điều quan trọng là phải nhận ra các triệu chứng được liệt kê dưới đây để sớm nhận ra triệu chứng thiếu máu ở chó. Trong đó, các triệu chứng phổ biến bao gồm:

• Sự thờ ơ dần theo thời gian
• Không có khả năng vận động trong thời gian dài
• Khó thở
• Nằm một chỗ
• Chướng bụng
• Nướu nhợt nhạt
• Hơi thở gấp
• Tăng nhịp tim
• Hạ thân nhiệt
• Chán ăn

Điều quan trọng cần lưu ý là bệnh thiếu máu mãn tính thường giúp chó thích nghi với sự suy giảm nghiêm trọng khả năng vận chuyển oxy trong máu.

Các tình trạng cần lưu ý:

• Mất máu
• Tan máu hay còn gọi là sự phá hủy các tế bào máu
• Thiếu máu tái tạo
• Thiếu máu không tái tạo
• Thiếu máu bất sản, là tình trạng cơ thể giảm hoặc không có khả năng sản xuất tế bào máu mới và/hoặc huyết sắc tố.

Nguyên nhân chó bị bệnh thiếu máu mãn tính

Nhiều nguyên nhân khiến chó bị thiếu máu mãn tính

Một số nguyên nhân điển hình có thể kể đến là:

• Ký sinh trùng đường tiêu hóa nặng: Thường thì bệnh này có thể là mãn tính hoặc cấp tính; trong trường hợp mãn tính, mất máu do ký sinh trùng có thể dẫn đến thiếu sắt ở chó. 
• Bệnh thận mãn tính: Suy thận thường liên quan đến việc giảm sản xuất erythropoietin, do đó hồng cầu lưu thông ít hơn. Hơn nữa, suy thận mãn tính dẫn đến môi trường có nhiều ure (tăng ure), điều này làm giảm khả năng sống sót của hồng cầu.
• Thiếu sắt: Có thể do mất máu mãn tính do nhiễm ký sinh trùng không được điều trị (ví dụ như giun móc), tân sinh, loét và/hoặc ký sinh trùng lan rộng, không được điều trị.
• Thiếu máu qua trung gian miễn dịch là ví dụ về thiếu máu tán huyết. Thiếu máu bất sản do tủy xương không sản xuất được hồng cầu.

Chẩn đoán chó bị thiếu máu mãn tính

Việc chẩn đoán chó bị thiếu máu cần làm các xét nghiệm lâm sàng và chuyên sâu

Đầu tiên, bác sĩ thú y sẽ tiến hành khám lâm sàng đầy đủ để đánh giá các triệu chứng lâm sàng chính ở chó. Họ sẽ hỏi về lịch sử của con vật, thời gian và sự khởi phát các dấu hiệu lâm sàng. Tiếp đến là thực hiện kiểm tra toàn bộ công thức máu về số lượng tiểu cầu và hồng cầu lưới. Số lượng hồng cầu lưới kiểm tra thời gian tái tạo tế bào máu từ tủy xương.

ĐẶT LỊCH TƯ VẤN VÀ KHÁM CHO THÚ CƯNG

Phết máu cũng có thể được thực hiện để xem bất kỳ sự bất thường nào trong cấu trúc tế bào máu.

Bác sĩ thú y có thể thực hiện thêm xét nghiệm hóa học máu và phân tích nước tiểu. Điều này được thực hiện để loại trừ khả năng mắc các bệnh chuyển hóa như suy thận và tiểu đường.

Nếu bác sĩ thú y nghi ngờ xuất huyết trên đường tiêu hóa, có thể chụp X-quang, cùng với kiểm tra thể tích tế bào và phết máu. Trong trường hợp thiếu máu không tái tạo do bệnh tủy xương, sinh thiết xương có thể được thực hiện cùng với xét nghiệm dựa trên DNA.

Điều trị chó bị thiếu máu mãn tính

Thú cưng đến Samyang Animal Clinic để được chẩn đoán và điều trị bệnh thiếu máu mãn tính

Vì nguyên nhân gây ra bệnh thiếu máu mãn tính khá phổ biến nên kế hoạch điều trị của bác sĩ thú y sẽ phụ thuộc vào căn bệnh liên quan tiềm ẩn. Tuy nhiên, mục tiêu chung của tất cả các phương pháp điều trị thiếu máu liên quan đến việc ổn định khả năng vận chuyển oxy. Để làm điều này, bác sĩ thú y có thể cung cấp chất điện giải dưới dạng dịch truyền tĩnh mạch để tăng lượng máu.

Nếu bác sĩ thú y nghi ngờ mất máu đáng kể do khối u đường tiêu hóa, ký sinh trùng hoặc loét, thì truyền máu khẩn cấp cùng với liệu pháp truyền dịch sẽ là phương pháp điều trị nhằm ngăn chặn thú cưng bị sốc.

Điều trị thiếu máu do thiếu sắt có thể gồm truyền máu đóng gói hoặc máu toàn phần. Khi nồng độ sắt giảm đáng kể theo thời gian, bác sĩ thú y có thể sử dụng dextran sắt từ 10 đến 20 mg/kg.

Sau lần tiêm đầu tiên, có thể dùng đường uống sắt sunfat với liều 100 đến 300 mg/kg mỗi ngày để duy trì và nâng dần nồng độ sắt và khả năng vận chuyển oxy trong máu. Kali sunfat và vitamin C cũng có thể được sử dụng điều trị tùy thuộc vào từng trường hợp.

>> Đọc thêm: Bệnh thiếu máu ở mèo: Nguyên nhân, cách điều trị và phòng ngừa

Phục hồi bệnh thiếu máu mãn tính ở chó

Sự phục hồi thường phụ thuộc vào nguyên nhân cơ bản gây ra bệnh thiếu máu. Một khi nguyên nhân cơ bản của bệnh đã được chẩn đoán, thú cưng có thể được kiểm soát tình trạng thiếu máu và cân bằng điện giải cũng như tăng khả năng vận chuyển oxy.

Thông thường, bệnh thiếu máu mãn tính có thể mất vài tháng đến nhiều năm mới khỏi, tùy thuộc vào nguyên nhân cơ bản. Những chú chó lớn tuổi bị thiếu máu mãn tính do bệnh thận hoặc tiểu đường có thể không bao giờ hồi phục hoàn toàn và có thể xấu dần theo thời gian. Chó già thường được chăm sóc bằng cách truyền dịch dưới da thường xuyên để khôi phục cân bằng điện giải hoặc bổ sung sắt bằng đường uống. 

Những chú chó bị thiếu máu do ký sinh trùng có thể được điều trị bằng thuốc tẩy giun sán. Thông thường, thời gian phục hồi của chó với bệnh này sẽ tốt và nhanh chóng nếu được điều trị sớm.

Những chú chó bị thiếu máu do trục trặc về tủy xương có thể mất nhiều tháng để hồi phục và vẫn có thể cần được điều trị thêm. Bác sĩ thú y có thể đề nghị tiếp tục bổ sung sắt bằng đường uống thường xuyên cùng với 500 đến 1000mg vitamin C.