Viêm tụy ở mèo: Nguyên nhân, dấu hiệu và điều trị
Viêm tụy ở mèo có thể phát triển thành tình trạng nguy hiểm ở hệ tiêu hóa. Chẩn đoán sớm là rất quan trọng. Sau đây là những điều cần chú ý và cách bác sĩ thú y điều trị.
Tìm hiểu viêm tụy ở mèo
Tuyến tụy giải phóng insulin và giải phóng các enzyme vào ruột
Mèo của bạn không ăn. Mèo nôn hoặc bị tiêu chảy. Người bạn mèo thân thiện thường ngày của bạn đang trốn – có thể là để che giấu cơn đau. Hoặc mèo của bạn trở nên lờ đờ. Bạn biết có điều gì đó không ổn. Các dấu hiệu có thể chỉ ra bệnh viêm tụy ở mèo. “Người bạn lông lá” của bạn cần được chăm sóc vì tình trạng hệ tiêu hóa có thể nghiêm trọng.
Tuyến tụy của mèo là một cơ quan đa nhiệm tuyệt vời với hai nhiệm vụ quan trọng. Đầu tiên, tuyến tụy giải phóng insulin để kiểm soát lượng đường trong máu của mèo. Khi điều đó không diễn ra bình thường, mèo có thể mắc bệnh tiểu đường.
Nhiệm vụ quan trọng khác của tuyến tụy là giải phóng các enzyme vào ruột, nơi chúng hoạt động và giúp mèo tiêu hóa thức ăn. Khi các enzyme này được giải phóng nhưng hoạt động trước khi rời khỏi tuyến tụy, chúng có thể gây tổn thương cho tuyến tụy và các cơ quan khác trong hệ tiêu hóa của mèo.
Nếu phát hiện sớm, mèo vẫn có tỷ lệ sống sót cao khi mắc viêm tụy. Vì vậy điều quan trọng là phải biết các dấu hiệu. Việc xét nghiệm sớm và điều trị tích cực viêm tụy ở mèo cần phải bắt đầu càng sớm càng tốt.
Nguyên nhân gây viêm tụy ở mèo
Tuyến tụy nằm ở vị trí đắc địa bên cạnh dạ dày của mèo. Tuyến tụy gửi các enzyme tiêu hóa qua một ống dẫn đến ruột non. Tại đó, các enzyme bắt đầu công việc tiêu hóa của chúng. Nếu các enzyme đó bắt đầu hoạt động quá sớm, chúng có thể bắt đầu tiêu hóa chính tuyến tụy. Điều đó gây viêm và có khả năng gây tổn thương cho ruột và gan của mèo (trong tình trạng được gọi là “triaditis”).
Không ai chắc chắn chính xác nguyên nhân gây ra viêm tụy ở mèo. Các bác sĩ thú y cho rằng chấn thương vật lý ở tuyến tụy của mèo, nhiễm trùng, ký sinh trùng hoặc phản ứng bất lợi với thuốc có thể gây ra tình trạng này. Mèo bị viêm tụy có thể mắc ung thư tuyến tụy, bệnh viêm ruột hoặc tiểu đường.
Dấu hiệu mèo bị bệnh viêm tụy
Những dấu hiệu mèo bị viêm tụy có thể bao gồm nôn mửa, tiêu chảy và đau bụng. Với chẩn đoán sớm và điều trị tích cực, tỷ lệ sống sót của mèo bị viêm tụy là tốt.
Mèo rất giỏi che giấu nỗi đau. Hãy cảnh giác nếu mèo của bạn có vẻ lờ đờ hoặc trốn tránh tầm nhìn. Hãy chú ý đến việc mèo không thèm ăn. Trong những trường hợp nghiêm trọng, mèo bị viêm tụy có thể gây sốc hoặc tử vong. Việc điều trị viêm tụy cho mèo càng sớm càng tốt.
Vì những dấu hiệu viêm tụy ở mèo này thường gặp ở các tình trạng bệnh lý khác, như ung thư, nên việc xét nghiệm bởi bác sĩ thú y là rất quan trọng.
Mèo bị viêm tụy, mặc dù không phải là một căn bệnh hiếm gặp, nhưng vẫn khó chẩn đoán một cách chính xác. Dấu hiệu của bệnh thể hiện khá mơ hồ và mang tính phức tạp. Do đó, chủ nuôi cần đưa mèo đến gặp bác sĩ thú y bất cứ khi nào mèo trở nên lờ đờ, không ăn hoặc nôn mửa trong hơn một hoặc hai ngày.
Cách điều trị khi mèo bị viêm tụy
Điều trị mèo bị viêm tụy cần dựa trên các xét nghiệm chuyên sâu như chụp X-quang, siêu âm,…
Bác sĩ thú y sẽ tiến hành kiểm tra sức khỏe toàn diện cho mèo và chạy các xét nghiệm để chẩn đoán và tìm ra nguyên nhân gây viêm tụy ở mèo. Thông thường sẽ bao gồm chụp X-quang hoặc siêu âm. Xét nghiệm phản ứng miễn dịch lipase tụy ở mèo, hay fPLI, tìm lipase đặc hiệu tuyến tụy trong máu mèo và có thể giúp chẩn đoán các trường hợp viêm tụy từ trung bình đến nặng. Downing cho biết fPLI cũng có thể giúp cho biết liệu phương pháp điều trị có hiệu quả hay không, nhưng nó không thể chẩn đoán chính xác tình trạng viêm tụy ở mèo.
Ở một con mèo chậm chạp, không ăn hoặc không ăn nhiều, và có thể nôn mửa, xét nghiệm fPLI âm tính cho thấy viêm tụy không phải là nguyên nhân. Tuy nhiên, chỉ riêng kết quả fPLI bất thường không xác nhận chẩn đoán viêm tụy ở mèo, mà chỉ dẫn bác sĩ thú y thực hiện siêu âm bụng để xác nhận.
Viêm tụy ở mèo không thể điều trị tại nhà. Tại bệnh viện thú y, mèo bị viêm tụy sẽ được truyền dịch tĩnh mạch. Bằng cách tạm dừng ăn uống trong thời gian ngắn, tuyến tụy của mèo sẽ không tiết ra các enzyme tiêu hóa. Theo đó, bác sĩ thú y sẽ kê thuốc giảm đau và giảm nôn, cũng như thuốc kích thích sự thèm ăn cho mèo. Nếu nguyên nhân gây viêm tụy ở mèo là do nhiễm trùng do vi khuẩn, bác sĩ thú y có thể kê đơn thuốc kháng sinh.
Hầu hết mèo đều hồi phục tốt sau một đợt viêm tụy. Một số mèo có thể bị viêm tụy mãn tính và thỉnh thoảng bị tái lại.
Phòng ngừa viêm tụy ở mèo
Phòng ngừa viêm tụy ở mèo chủ yếu dựa trên việc kiểm soát dinh dưỡng và khám định kỳ với bác sĩ thú y
Không có cách nào chắc chắn để ngăn ngừa mèo bị viêm tụy. Tuy nhiên, bác sĩ thú y có thể đề xuất hướng dẫn chăm sóc tại nhà để cố gắng tránh các đợt bệnh tái phát trong tương lai (không có gì đảm bảo).
Chủ nuôi nên trao đổi với bác sĩ thú y để ngăn ngừa béo phì ở mèo. Dinh dưỡng là thành phần quan trọng trong việc kiểm soát viêm tụy ở mèo.
Khuyến cáo có thể bao gồm tránh thức ăn thừa trên bàn, cho ăn các bữa ăn nhỏ hơn hoặc cho ăn một loại thức ăn được chế biến đặc biệt dành cho chế độ ăn của mèo bị viêm tụy. Nếu tuyến tụy bị tổn thương, bác sĩ thú y có thể kê đơn thuốc viên hoặc bột enzyme hàng ngày để giúp mèo tiêu hóa thức ăn. Nếu viêm tụy gây ra bệnh tiểu đường ở mèo, có thể cần tiêm insulin.
Tiên lượng lâu dài cho mèo bị viêm tụy phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh. Việc quản lý và theo dõi lâu dài đối với mèo bị viêm tụy sẽ bao gồm việc xét nghiệm định kỳ và chủ mèo phải chú ý đến các dấu hiệu tái phát của bệnh.
Hãy chú ý đến các dấu hiệu rối loạn tiêu hóa ở mèo và đến gặp bác sĩ thú y nếu xuất hiện dấu hiệu mèo bị viêm tụy. Chẩn đoán và điều trị nhanh chóng có thể ngăn ngừa tổn thương lâu dài cho sức khỏe tiêu hóa của mèo.
